Yazd?r

Sigara b?rakmaya e?ilimi art?ran fakt?rler

Emine ARG?DER, H. Canan HASANO?LU, Ay?eg?l KARALEZL?, Hatice KILI?

SB Ankara Atat?rk E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, G???s Hastal?klar? Klini?i, Ankara.

?ZET

Sigara b?rakmaya e?ilimi art?ran fakt?rler

Giri?: Sigara kullan?m? hala ?nemli bir halk sa?l??? sorunudur. Bu ?al??mada sigara b?rakma poliklini?ine ba?vuran olgular?n sigaray? b?rakma karar?n? vermesinde etkili olan fakt?rlerin saptanmas? ama?lanm??t?r.

Materyal ve Metod: Sigara b?rakma poliklini?ine May?s 2011-Temmuz 2011 tarihleri aras?nda ba?vuran 245 olgu ?al??maya dahil edildi. Olgular?n demografik ?zellikleri, sigara kullan?m ?yk?leri, sigaran?n zararlar? hakk?nda kendilerine g?re bilgi seviyeleri ve sigaraya neden ba?lad?klar? kaydedildi. Sigara b?rakma poliklini?ine gelmesine neden olan ba?l?ca neden ve bunun yan?nda di?er nedenler de?erlendirildi.

Bulgular: Olgular?n %53.9'u (n= 132) erkek, %46.1'i (n= 113) kad?nd?. Ya? ortalamas? (ortanca, min-maks) kad?nlarda 45 (21-73) y?l, erkeklerde 42 (20-75) y?l, toplamda ise 43 (20-75) y?ld?. E?itim durumlar?n?n de?erlendirilmesinde %35.9'u ilk??retim, %31.4'? lise, %7.3'? y?ksek lisans, %25.3'? ise ?niversite mezunu idi. Olgular?n ?o?unlu?u (%83.7) evli ve en s?k kar??la??lan meslekler ev han?ml??? (%24.9), i??ilik (%20), memurluk (%14.3) ve emeklilik (%11.8) idi. Olgular?n %97.1i sadece t?t?n ?r?nlerinden sigaray? t?ketiyordu. Sigara b?rakma poliklini?ine ba?vurmas?na neden olan en ?nde gelen fakt?r soruldu?unda; %44'? sa?l???n?n bozulma korkusu, %16.3'? ?ocuklar?na ?rnek olmak ve onlar?n gelece?ini g?rme arzusu, %9.8'i mevcut hastal?k (en s?k ast?m, kronik obstr?ktif akci?er hastal???, diabetes mellitus, kalp hastal?klar?), %6.9'u ise nefes darl??? nedeniyle b?rakmak istiyordu. Bunlar?n yan?nda ikincil nedenler aras?nda sigaran?n ?evreye zarar vermesi, ekonomik nedenler, k?t? kokusu, ?evreye iyi ?rnek olmak ve doktor ?nerisi de yer almaktayd?.

Sonu?: ?al??maya kat?lan olgular?n ?o?unlu?u sa?l???n?n bozulma korkusu nedeniyle sigaray? b?rakmak istiyordu. ?zellikle ?ocuk sahibi olan bireyler ileride ?ocuklar?yla daha fazla vakit ge?irebilmek ve onlara k?t? ?rnek olu?turmamak i?in b?rakmay? istiyorlard?. Sonu? olarak; bu fark?ndal??a eri?mi? ki?ilere sigara b?rakma polikliniklerinde gerekli destekler verilmektedir. Bununla birlikte sigaran?n zararlar? konusunda yeterli fark?ndal??a eri?ememi? ve sigaray? b?rakmay? d???nmeyen i?iciler i?in bunu geli?tirmeye y?nelik gerekli ?abalar?n artarak devam etmesi gerekti?i d???ncesindeyiz.

Anahtar Kelimeler: Sigara kullan?m?, sigaray? b?rakmak, e?ilim, fakt?rler.

SUMMARY

Factors that increasing tendency to smoking cessation

Emine ARG?DER, H. Canan HASANO?LU, Ay?eg?l KARALEZL?, Hatice KILI?

Clinic of Chest Diseases, Ankara Ataturk Training and Research Hospital, Ankara, Turkey.

Introduction: Cigarette smoking is just important problem of public health. In the present study, our aim; was to determine to factors that increasing tendency to smoking cessation, the cases who are involved to policlinic of smoking cessation.

Materials and Methods: Two hundred-forty five cigarette smokers were included in this study. It was recorded demographic signs, the novel of cigarette smoking, the degree of knowledge about the harmful of smoking in their opinion, the reason of starting to cigarette. It was evaluated that the principle reason to come to policlinic of smoking cessation and the other reasons.

Results: There were 53.9% male, 46.1% female in our study. Median (min-max) age was 45 (21-73) in females, 42 (20-75) in males. When evaluating the state of education; there was 35.9% primary school, 31.4% high school, 7.3% academy, 25.3% university graduates. 97.1% in all participants have used only cigarette smoking from tobacco products. Primarily reasons were 44% the fear of deterioration of health, 16.3% to be better model for their children, 9.8% to have disease at the time and 6.9% breathlessness for smoking cessation. Secondary reasons were of smoking harm to the environment, economic reasons, bad smell, being a good example of the environment and recommended by a physician.

Conclusion: The most of cases are want to quit smoking because of smoking harm to their health. Specially, parents wish to quit smoking because of they don't want to be bad model for their children. As a result; it is given to necessary support to participants who are this awareness in policlinics of smoking cessation. However, we think that it was necessity that should be continue increase of the therapy to growing to these awareness for the smokers who couldn't be enough awareness and who didn't think of quit smoking.

Key Words: Smoking, cessation, tendency, factors.

Geli? Tarihi/Received: 21/01/2012 - Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 27/03/2012

G?R??

Sigara t?ketimi 1970-2000 y?llar? aras?nda geli?mi? ?lkelerde her y?l %0.2 azal?rken, d???k ve orta gelirli ?lkelerde her y?l %5 artm??t?r. Bunun sonucu olarak; g?n?m?zde var olan bir milyardan fazla sigara i?icisinin %80'inden fazlas? geli?mekte olan ?lkelerde ya?amakta ve t?t?n salg?n? bu ?lkelerde h?zla yay?lmaktad?r (1,2). T?t?n kullan?m?n?n engellenmesi ve t?t?n kullan?m?n?n b?rak?lmas?yla, geli?mi? ?lkelerde ba?ta kalp hastal?klar? olmak ?zere, akci?er kanseri ve di?er kronik akci?er hastal?klar?nda azalma sa?lanm??t?r (3). ?lkemizde 2008 y?l?nda T?rkiye ?statistik Kurumu (T??K) taraf?ndan yap?lan K?resel Yeti?kin T?t?n Ara?t?rmas? (KYTA) verilerine g?re halen t?t?n kullan?m oranlar? erkeklerde %47.9, kad?nlarda %15.2, t?m toplumda ise %31.2 olarak bildirilmi?tir (4). K?resel Gen?lik T?t?n Ara?t?rmas? (KGTA) 2009 T?rkiye verilerine g?re ??rencilerin %8.4'? (erkeklerde %10.2, k?zlarda %5.3) sigara i?mektedir (5). 2003 y?l?nda yap?lan ayn? ara?t?rmaya g?re bu oranlarda art?? saptanm??t?r (toplamda %6.9, erkeklerde %9.4, k?zlarda %3.5) (6).

Sigarayla m?cadelede ilk olarak yap?lmas? gereken ba?ta ?ocuk ve gen?ler olmak ?zere sigaraya ba?lanmas?n? ?nlemek, ikincisi ise sigara i?enlerin b?rakmas?n? sa?lamakt?r. Bu nedenle sigaraya ba?lama nedenleri ara?t?r?l?p saptanarak sorun geli?meden ?nlemler al?nabilir. Sigara ba??ml?l??? geli?mi? ki?ilerin ise sigaray? b?rakabilmeleri i?in gerekli motivasyonun ve deste?in sa?lanmas? gerekmektedir. B?rakma nedenlerinin belirlenmesinin, sigara i?meye devam eden ve b?rakmay? d???nmeyen ki?iler i?in motivasyon fakt?rleri olarak kullan?labilece?ini d???nmekteyiz. Bu nedenle bu ?al??mada, sigara b?rakma poliklini?imize ba?vuran olgular?n sigaray? b?rakma karar?n? vermede etkili olan fakt?rleri saptamay? ama?lad?k. Bunun yan?nda olgular?n sigaraya ba?lama nedenleri ve sigaran?n zararlar? hakk?nda kendilerine g?re bilgi durumlar? da de?erlendirilmi?tir.

MATERYAL VE METOD

?al??ma i?in hastanemiz etik kurulundan onay al?nd?ktan sonra sigara b?rakma poliklini?imize May?s 2011-Temmuz 2011 tarihleri aras?nda ba?vuran 245 olgu s?ras?yla ?al??maya dahil edildi. Olgulara 15 soruluk bir anket formu dolduruldu. Bu anket ile olgular?n demografik ?zellikleri, ayl?k gelir d?zeyleri, g?nde ne kadar sigara i?tikleri, ka? ya??nda ba?lad?klar?, neden ba?lad?klar?, hangi t?t?n ?r?nlerini t?kettikleri, ka? y?ld?r i?tikleri, kendilerine g?re sigaran?n zararlar? hakk?ndaki bilgi durumlar?, sigara b?rakma poliklini?ine ba?vurmas?nda etkili olan en ?nde gelen neden (birincil neden) ve bunun yan?nda sigaray? b?rakmay? istemesindeki di?er nedenler de?erlendirildi. Anket formlar? y?z y?ze g?r??meyle dolduruldu. Verilerin de?erlendirilmesi i?in SPSS 11.5 paket program? (Statistical Package for Social Sciences, SPSS Inc., Chicago, IL, United States) kullan?ld?. ?statistiksel analiz ile ?ncelikle olgular?n demografik ?zellikleri ve ba?lama nedenleri de?erlendirildi. Sonras?nda birincil nedenlerin ve di?er nedenlerin frekanslar? hesapland?. Cinsiyet, medeni durum, ya? aral???, e?itim durumu, sigaran?n zararlar? hakk?ndaki bilgi durumu ve gelir d?zeyleri g?z ?n?nde bulundurularak birincil b?rakma nedenleri tekrar de?erlendirildi.

BULGULAR

?al??maya kat?lan 245 olgunun 113 (%46.1)'? kad?n, 132 (%53.9)'si erkekti. Ya? ortalamas? (ortanca, min-maks) kad?nlarda 45 (21-73) y?l, erkeklerde 42 (20-75) y?l, toplamda ise 43 (20-75) y?ld?. E?itim durumlar?n?n de?erlendirilmesinde %35.9'u ilk??retim, %31.4'? lise, %7.3'? y?ksek lisans, %25.3'? ise ?niversite mezunu idi. Olgular?n ?o?unlu?u (%83.7) evli ve en s?k kar??la??lan meslekler ev han?ml??? (%24.9), i??ilik (%20), memurluk (%14.3) ve emeklilik (%11.8) idi. Olgular?n %97.1i sadece t?t?n ?r?nlerinden sigaray? t?ketiyordu. Sigaraya ba?lama ya?lar? [ortanca, (min-maks)] 17 (6-37) y?ld?. Kad?nlarda sigaraya ba?lama ya?? ortalamas? 18.09 ? 5.14 y?l iken, erkeklerde 16.09 ? 4.43 y?ld?. Sigaran?n zararlar? konusunda kendilerine g?re bilgi durumlar? soruldu?unda; yar?ya yak?n k?sm? (%43.3) yeterli seviyede, di?er yar?ya yak?n k?sm? (%44.1) orta seviyede, az bir k?sm? (%12.2) az seviyede bilgi sahibi oldu?unu d???n?rken, sadece 1 (%0.4) ki?i hi? bilgisi olmad???n? belirtti. Sigaraya ba?lama nedeni olarak ?zenti (%54.7), merak (%31.4), stres-?z?nt? (%17.6) ve ?evrenin psikolojik etkisi (%9) g?sterilmi?ti.

Sigara b?rakma poliklini?ine ba?vurmas?na neden olan en ?nde gelen fakt?r 109 ki?ide %44 oran?nda sa?l???n?n bozulma korkusuydu. Ayn? zamanda bu hastalardan 13 (%11.9)'? doktor ?nerisi, 7 (%6.4)'si mevcut hastal?k, 1 (%0.9)'i ise reklam etkisiyle b?rakmak istiyordu. Birincil nedenler aras?nda ayr?ca ?ocuklar?na ?rnek olmak ve onlar?n gelece?ini g?rme arzusu, mevcut hastal?k (en s?k ast?m, kronik obstr?ktif akci?er hastal???, diabetes mellitus, kalp hastal?klar?), nefes darl??? ya?ad??? i?in, ekonomik nedenlerden ?t?r?, ?evreye iyi ?rnek olmak i?in, ?evreye zarar vermesinden dolay? ve toplum bask?s? vard?. Daha az s?kl?kta rastlan?lan di?er birincil nedenler aras?nda; kanser olma korkusu, sigaran?n k?t? kokusu, e?inin iste?i, ebeveynin iste?i, sigaran?n zararlar?, dini inan?lar?, ?evreden utanma, zevk almama, arkada? ?nerisi, ciltte bozulma, torun sahibi olma, kendini ikinci s?n?f vatanda? gibi hissetme, ya?am kalitesini art?rma, vakit kayb? oldu?unu d???nme ve sigaran?n zararlar?n? g?steren reklamlar?n etkisi yer almaktayd? (Tablo 1).


Tablo 1

Olgulara sigara b?rakma poliklini?ine gelmesinde etkili olan birincil nedenin yan? s?ra di?er nedenler soruldu?unda ise en s?k sa?l???n?n bozulma korkusu, kanser olma korkusu, kalp krizi ge?irme korkusu, ekonomik nedenler, ?evreye zarar vermesi, k?t? kokusu, ?evreye iyi ?rnek olmak, e?inin iste?i, toplum bask?s?, doktor ?nerisi, sigara yasas?, kapal? ortamlarda sigara i?ememek, i? yeri bask?s?, inan?lar?, ?ocuklar?n?n olumsuz etkilenmesi ve ?evreden utanma yer al?yordu (Tablo 1). Burada baz? nedenlerin tekrar yer almas?n?n nedeni, bir ki?i taraf?ndan birincil neden olarak g?sterilen bir nedenin ba?ka bir ki?i taraf?ndan di?er neden olarak g?sterilmesinden kaynaklanm??t?r.

Birincil b?rakma nedenleri cinsiyete, medeni duruma, ya?a, e?itim d?zeyine, sigaran?n zararlar? hakk?ndaki bilgi durumuna ve ayl?k gelirine g?re de?erlendirildi?inde t?m alt gruplarda en s?k b?rakma nedeni yine sa?l???n?n bozulma korkusuydu (Tablo 2).


Tablo 2

TARTI?MA

Sigara ba??ml?l???n?n art?k tedavi edilmesi gereken bir ba??ml?l?k oldu?unu bilmekteyiz. Sigara kullan?m oranlar? geli?mi? ?lkelerde azalma e?ilimi g?sterirken, geli?mekte olan ?lkelerde tersine bir art?? s?z konusudur (7). Amerika Birle?ik Devletleri'nde son y?llarda bu oranlar azalm?? ve t?m toplumda sigara kullan?m? %25 oran?nda sabit kalm??t?r (8). On yedi Avrupa ?lkesinin kat?ld??? geni? ?apl? bir ara?t?rma erkeklerin %40'?n?n, kad?nlar?n %30'unun sigara i?ti?ini g?stermi?tir. Bu ?al??madaki sigara i?icilerin, ?lkelere g?re de?i?en oranlarda olmak ?zere %40-84'?, sigaray? b?rakmak istediklerini belirtmi?lerdir (9). ?lkemizde ise sigara kullan?m oranlar? her iki cinsiyette de artmaktad?r. Bununla birlikte sigara i?enlerin yakla??k yar?s? (%53) sigaray? b?rakmak istemektedir. Ancak bu ki?ilerin sadece %10'u gelecek bir ay i?erisinde sigaray? b?rakmay? planlamaktad?r (4).

D?nya Sa?l?k ?rg?t?, "T?t?ns?zl?k Giri?imi" ile t?t?n kullan?m?na ba?l? hastal?k ve ?l?mlerin azalt?lmas?n?, ayn? zamanda gelecek nesillerin t?t?nden korunmas?n? ama?lamaktad?r (7). ?lkemizde de buna paralel olarak hem sigara i?enlerin daha az i?mesini hem de i?meyenlerin sigara duman?ndan korunmas?n? sa?lamak amac?yla ??kar?lan "Sigaras?zl?k Yasas?" (T?t?n Mamullerinin Zararlar?n?n ?nlenmesine Dair Kanunda de?i?iklik yap?lmas?na dair Kanun) uygulanarak Temmuz 2009 tarihi itibariyle ?lkemiz "tam dumans?z ?lke" haline gelmi?tir (10).

Bizim ?al??mam?za dahil edilen olgular?n kad?n-erkek da??l?m? benzer ve ya? ortalamalar? yak?n de?erlerde, ?o?unlu?u lise ya da ?niversite mezunu ve evli idi. Olgular?n ?o?unlu?u orta ve ileri ya? grubunda idi. Sigaraya ba?lama nedenleri aras?nda en s?k ?zenti ve merak yer al?yordu. ?lkemizde sigarayla ilgili olarak lise ve ?niversite ??rencilerinde yap?lan ?al??malarda sigaraya ba?lama nedenleri aras?nda arkada? etkisi, stres, merak ve ?zentinin yer ald??? g?sterilmi?tir (11,12,13,14).

Olgular?m?z?n yakla??k yar?s? ileride sa?l???n?n bozulma korkusu nedeniyle sigaray? b?rakmak istiyordu. Bunun nedeni ?al??ma grubumuza dahil edilen ki?ilerin orta ve ileri ya? grubunda olmas?na ba?l? olabilir. ?kinci s?kl?kta ise ?ocuk sahibi bireylerin ?ocuklar?na k?t? ?rnek olmama, onlarla ileride daha fazla vakit ge?irebilme istekleri yer al?yordu. Bekar olgular ise daha ?ok nefes darl??? ve toplum bask?s? nedeniyle b?rakmak istiyordu. K?ter ve arkada?lar? taraf?ndan g???s hastal?klar? poliklini?inde sigaray? daha ?nceden b?rakm?? olgulara b?rakma nedenleri soruldu?unda; %52'si rahats?zl?k, %37.2'si kendi iste?i, %7.7'si ise doktor tavsiyesi nedeniyle sigaray? b?rakt???n? belirtmi?tir (15). T??K 2008 KYTA verilerine g?re; sigara i?enlerin yakla??k yar?s?n?n (%46.9) son bir y?l i?inde bir sa?l?k kurulu?una gitti?i, gidenlerin yakla??k yar?s?na sigara i?ip i?medi?inin doktor taraf?ndan soruldu?u ve bunlar?n da %83'?ne sigaray? b?rakmas?n?n tavsiye edildi?i g?sterilmi?tir. Tavsiye edilenlerin %8.3'? ise sigaray? b?rakm??t?r (4). Avrupa'da yap?lan, daha ?nce bahsedilen ?al??mada sigara i?icilerin ?o?unun sigaray? b?rakmak istedikleri ve bunun i?in doktorlar?n?n kendilerine sigaray? b?rakmalar? i?in ?neride bulunmalar?n? bekledikleri belirtilmi?tir. Ancak sigara i?icilerinin sadece %34'?ne doktorlar?n?n sigaray? b?rakmalar? i?in ?neride bulunduklar? saptanm??t?r (9). ?al??mam?zda sigaray? b?rakma iste?inde en ?nde gelen neden sa?l???n bozulma korkusu olarak bulunmu?tur. Bu ki?ilerin 13 (%5.3)'?n?n ayn? zamanda doktor tavsiyesiyle de poliklini?imize ba?vurdu?u belirlenmi?tir. Bu ki?ilerde sa?l???n bozulaca?? korkusunda doktor tavsiyesinin de etkili oldu?u anla??lmaktad?r. Ki?ilerin sigara b?rakmas?nda en fazla etkisi olan nedenin yan?nda di?er nedenler soruldu?unda, %16.9 oran?nda doktor ?nerisiyle gelen ki?i mevcuttu. ?al??maya kat?lan ki?ilerin ekonomik durumlar? ve ?lkemizdeki sigara fiyatlar? g?z ?n?nde bulunduruldu?unda ekonomik nedenlerin sigara b?rakma nedenleri aras?nda alt s?ralarda yer almas? ise ?a??rt?c?yd?. Gelir d?zeyine g?re b?rakma nedenleri de?erlendirildi?inde ise ?? grupta da en s?k nedenler aras?nda sa?l???n?n bozulma korkusu, ?ocuklar? i?in ve mevcut hastal?k yer al?yordu.

?lkemizde erkeklerin sigara kullan?m? ile e?itim d?zeyleri aras?nda ters bir ili?ki varken, bu durum kad?nlarda farkl?l?k g?stermektedir. E?itim d?zeyi d???k olan kad?nlar?n sigara kullan?m? daha azken, e?itim d?zeyi artt?k?a sigara kullan?m? da artmaktad?r (10). Cinsiyete ve e?itim durumuna g?re b?rakma nedenlerine bak?ld???nda t?m alt gruplarda yine ilk neden sa?l???n?n bozulma korkusu idi. ?ocuklar? i?in b?rakma oranlar? kad?n ve lise mezunu olanlarda daha y?ksekti.

Talay ve arkada?lar?n?n e?itim fak?ltesi ??rencilerine sigaran?n zararlar? hakk?ndaki sorduklar? sorulara verilen do?ru yan?t oranlar?, sigara i?en ve i?meyen ??renciler aras?nda benzer bulunmu?tur (12). ?al??mam?za kat?lan olgular?n ?o?u sigaran?n zararlar? konusunda bilgi seviyelerinin orta ya da yeterli seviyede oldu?unu d???n?yordu. Bilgi durumuna g?re b?rakma nedenleri de?erlendirildi?inde; bilgi seviyesinin az oldu?unu d???nenler en s?k sa?l???n?n bozulma korkusu ve mevcut hastal?klar? nedeniyle, orta seviyede bilgisi oldu?unu d???nenler en s?k yine sa?l???n?n bozulma korkusu ve ?ocuklar? i?in, yeterli seviyede oldu?unu d???nenler ise daha ?ok sa?l???n?n bozulma korkusu nedeniyle sigaray? b?rakmak istiyordu.

T?m ya? gruplar? aras?nda sigara i?enlerin yakla??k yar?s? sigaray? b?rakmay? istemektedir. Ya??n ilerlemesiyle ortaya ??kan sa?l?k sorunlar?, doktor tavsiyesi ve bu ya? grubunun daha kararl? olmas?yla sigaray? b?rakma oranlar? ileri ya? grubunda daha y?ksektir (10). Olgular?m?z?n ba?vurusunda birincil nedenler aras?nda doktor ?nerisi yer alm?yordu. Doktor tavsiyesi ile b?rakma oran? g?z ?n?ne al?nd???nda her doktora ba?vuran ki?inin sigara kullan?m? a??s?ndan sorgulanmas? ve sigara i?enlere b?rakmas? konusunda etkili bir tavsiyenin yap?lmas? az?msanamayacak ?l??de ?nemli bir motivasyon fakt?r? olmaktad?r. Ancak hekimler aras?nda yap?lan ara?t?rmalarda sigara i?me prevalans?n?n genel pop?lasyondan daha y?ksek oldu?u g?sterilmi?tir. Talay ve arkada?lar? ile G?nay ve arkada?lar?n?n yapt??? ?al??malarda sa?l?k ?al??anlar?nda sigara i?me oranlar? %49.3-53.4 olarak saptanm??t?r. Bu durum hastalar ?zerinde olumsuz etkiye neden olabilmektedir (16,17). Ayr?ca, sigara i?meyen doktorlar?n i?en doktorlara g?re hastalar?na daha ?ok sigaray? b?rakmas? konusunda tavsiyede bulundu?u g?sterilmi?tir. Ayr?ca, hekimlerin t?t?n ba??ml?l??? tedavileri ve t?t?n kullan?m?yla ilgili yasa hakk?nda donan?mlar?n?n da yetersiz oldu?u saptanm??t?r (16,18). Bu nedenlerden ?t?r? t?m hekimler i?in; sigaran?n zararlar?, sigarayla ili?kili hastal?klar ve sigara b?rakma teknikleri fak?lte ve mezuniyet sonras? e?itimin bir par?as? olarak daha ayr?nt?l? olarak uygulanmal?d?r.

Sigarayla sava?ta ?ncelikle gen?lerin sigara i?me oranlar? dikkate al?nd???nda buna y?nelik ?nlemlerin al?nmas? gerekti?ini d???nmekteyiz. Sigara i?en ki?ilerin ise sigaran?n zararlar?n?n fark?na var?p ya tek ba??na sigaray? b?rakmalar? ya da profesyonel yard?m? alabilmeleri i?in sigara b?rakma merkezlerine ba?vurmas? gerekmektedir. Bizim ara?t?rmam?za kat?lan olgular?n ?o?unlu?u sa?l???n?n bozulma korkusu nedeniyle sigaray? b?rakmak istiyordu. ?zellikle ?ocuk sahibi olan bireyler ileride ?ocuklar?yla daha fazla vakit ge?irebilmek ve onlara k?t? ?rnek olu?turmamak i?in b?rakmay? istiyorlard?. Sonu? olarak; bu fark?ndal??a eri?mi? ki?ilere sigara b?rakma polikliniklerinde gerekli destek verilmektedir. Ancak sigaran?n zararlar? konusunda yeterli fark?ndal??a eri?ememi? ve sigaray? b?rakmay? d???nmeyen i?iciler i?in bunu geli?tirmeye y?nelik gerekli ?abalar?n artarak devam etmesi gerekti?i d???ncesindeyiz.

?IKAR?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Slama K. Global perspective on tobacco control. Part 1. The global state of tobacco epidemic. Int J Tuberc Lung Dis 2008; 12: 3-7. [?zet]
  2. Kocabas A. The role of physicians and pulmonary specialists in control of tobacco. In: Karadag M, Bilgic H (eds). Tobacco and Tobacco Control. Thorax Books. Tobacco and Tobacco Control 2010: 99-114.
  3. Ross H, Chaloupka FJ. Economic policies for tobacco control in developing countries. Salud Publica Mex 2006; 48 (Suppl 1): S113-20. [?zet]
  4. The Global Adult Tobacco Survey 2008. Turkish Statistical Institute.
  5. GYTS 2009, Ministry of National Education and WHO Turkey Office, unpublished data, 2010.
  6. Erbaydar T, Da?l? E, Hayran O, Ayla F. Lawrence S, Collinshaw NE, and Callard C. Smoking paterns of Youth in Turkey. Project No. 001726-022, Final Report. ?stanbul, 2002. http://www.idrc.ca/uploads/user-/12107777871Final_report-Jan14,2003.pdf.
  7. WHO. Report on the Global Tobacco Epidemic, 2011-MPOWER. Warning about the dangers of tobacco. Accessed date: 05.01.2012. Available from:? http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789240687813_eng.pdf.
  8. United States Department of Health and Human Services. The health consequences of smoking: nicotine addiction. Washington (DC), Government Printing Office, 1998.
  9. Boyle P, Gandini S, Robertson C, Zatonski W, Fagerstrom K, Slama K, et al. Characteristics of smokers' attitudes towards stopping. Eur J Public Health 2000; 10 (3 Suppl): 5-14.
  10. The Health Ministry of Republic of Turkey General Directorate of Basic Health Services. The Global Adult Tobacco Survey? Turkey Report 2010.
  11. Arbak P, Erdem F, Karacan O, Ozdemir O. Smoking habits in high-school students in D?zce. Solunum 2000; 2: 17-21.
  12. Talay F, Kurt B, Tu? T. Smoking habits of the elementary school teacher students in education faculty and related factors. Tuberk Toraks 2008; 56: 171-8. [?zet] [PDF]
  13. Ceylan E, Yanik M, Gencer M. The factors that affect attitudes towards smoking among students who are enrolled at Harran University. Toraks? 2005; 6: 144-50. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  14. G?nd?z Telli C, Aytemur Solak Z, ?zol D, Say?ner A. Smoking habits among newly registered university students. Solunum 2004; 6: 101-6. [?zet] [PDF]
  15. Kiter G, Ba?er S, Akda? B, Ekinci A, Unal N, Ozt?rk E. The characteristics of smoking habit among patients evaluated at our outpatient clinic. Tuberk Toraks 2008; 56: 30-6. [?zet] [PDF]
  16. Talay F, Altin S, Cetinkaya E. The smoking habits of health care workers and their approach to smoking in Gaziosmanpa?a and Ey?p counties of Istanbul. Tuberk Toraks 2007; 55: 43-50. [?zet] [PDF]
  17. G?nay E, Sim?ek Z, Kutucularo?lu G, Metinyurt G. Smoking prevalence, nicotine dependence and effects of low cost cigarette sale among military healthcare personal in Turkish Republic of Northern Cyprus. Tuberk Toraks 2010; 58: 393-400. [?zet] [PDF]
  18. Uysal MA, Dilmen N, Karasulu L, Demir T. Smoking habits among physicians in Istanbul and their attitudes regarding anti-smoking legislation. Tuberk Toraks 2007; 55: 350-5. [?zet] [PDF]

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence):

Dr. Emine ARG?DER,

Bay?nd?r Kavakl?dere Hastanesi

Atat?rk Bulvar? No: 201 Kavakl?dere,

ANKARA - TURKEY

e-mail: drgullu2000@gmail.com

Yazd?r